Kun je een editorial schrijven in het laatste nummer van het jaar, waarin we gewoon zijn terug te blikken, zonder in te haken op het grootste drama van het jaar, en van de komende vier jaar? Nee.
Al de dag na de verkiezingen las ik over een opstand tegen de elites, en over journalisten die zichzelf beklaagden omdat ze het wéér niet hadden zien aankomen. Ondanks tientallen films, boeken en documentaires geloofden ze kennelijk nog steeds in the American Dream, en hadden ze nog nooit van de deplorables gehoord voordat Clinton ze benoemde. Een idee: veeg de as van je hoofd, hang het boetekleed aan de kapstok van de eeuwigheid en lees The Unwinding, vertaald als De ontluistering van Amerika, van George Packer.
Nog een idee, meer een gedachte: zou het kunnen dat we het niet zagen aankomen omdat die opstand niet bestaat? Dat Trump is verkozen door een hoax-lawine op social media?
Laten we van de afdeling hysterie overschakelen naar de afdeling facts and figures:
1. Clinton haalde ruim een half miljoen stemmen meer dan Trump, ze haalde op Barack Obama na zelfs de meeste stemmen ooit bij Amerikaanse presidentsverkiezingen. Het zou hoe dan ook betekenen dat de vermaledijde elites met méér zijn dan de opstandelingen. Curieus. Volgens Van Dale is een elite “een kleine groep van voorname mensen.”
2. Het scheelde 16.000 stemmen in Wisconsin en 127.000 in Florida, anders hadden de talkshows de rest van de week van 11/9 niet vol gezeten met somberende Amerika-kenners en een glunderende Leon de Winter, maar met vrouwen die uit hun dak gingen omdat het glazen plafond nu toch echt heus en voorgoed was geslecht.
3. Trump haalde slechts één miljoen stemmen meer dan Mitt Romney, de Republikeinse super loser van 2012 van wie we niet eens meer weten hoe hij eruit zag. Romney was een prutser, Trump doet het qua stemmenaantal weinig beter. Geen aardverschuiving, laat staan een plotse opstand tegen welke elite dan ook.
Elites zijn een geliefd mikpunt van scheldpartijen. Ook als het over de kunsten gaat, valt het e-woord met grote regelmaat. Sinds Halbe Zijlstra is de suggestie ingeburgerd dat het maar eens afgelopen moet zijn met die elitaire kunsten. Waar is de politieke partij die eist dat die malligheid van Zijlstra (14,3 procent banenverlies, in welke andere sector wordt dat geaccepteerd?) teruggedraaid moet worden? Zonder moeite drukte de Limburgse cultuurgedeputeerde Ger Koopmans (CDA) afgelopen maand een nieuwe werkwijze van subsidiëring door; voortaan zit híj aan de knoppen. In deze Zuiderlucht vragen we hem naar zijn motieven.
Dit decembernummer straat traditioneel vol met interviews. We spraken de Venlose rocker Peter Beeker die afgelopen jaar zijn band Ongenode Gaste uit elkaar zag vallen. De jonge cabaretière Eva Crutzen beleefde in 2016 haar doorbraak, net als acteur/regisseur Gökhan Girginol. En museumdirecteur Peter van den Brink boekte zijn eerste resultaten met zijn speurtocht naar rond 1945 door Russen geroofde en verdwenen kunst uit de Akense musea.
2016 was ook het jaar van het overlijden van Paul Cox, de vader van de onafhankelijke Australische film. Amper twintig jaar oud vertrok Cox vanuit zijn geboortestad Venlo om Down Under zijn geluk te beproeven. Het was in een tijd dat emigranten nog op een enthousiast onthaal konden rekenen.
WIDO SMEETS
hoofdredacteur
w.smeets@zuiderlucht.eu
