Schoffelend in zijn tuintje in Eindhoven ontdekte Giacomo Piovan dat de grond vervuild was. Als ontwerper bedacht hij hoe design een oplossing kan bieden. “Uiteindelijk moet Farming Pollution het bewustzijn losmaken en bodemvervuiling uit de negeersfeer halen.”
Vervuilde grond als thema voor een ontwerper? Bij social design, waarbij ontwerpers oplossingen aandragen voor maatschappelijke kwesties, kan het. De jonge Italiaanse ontwerper Giacomo Piovan studeerde aan de Design Academy in Eindhoven af met een ecologisch vriendelijke manier om zwaar vervuilde grond te saneren.
Tijdens de onderzoeksfase stuitte Piovan op wetenschappers aan de Universiteit van Wageningen die een methode ontwikkelden om met planten en bomen vervuiling uit de bodem te filteren. Goedkoper en vele malen vriendelijker voor het ecosysteem dan de traditionele methode waarbij graafmachines lagen grond weghalen. Als de gewassen genoeg zware metalen hebben opgenomen worden ze gerooid.
Maar dan?
Foto: Giacomo Piovan
Piovan ontwierp een machine die de bomen en planten na gedane arbeid verwerkt tot briketten. Deze zijn bruikbaar als bouwstenen, en fungeren tegelijkertijd als opslag van niet-afbreekbare metalen, zoals lood, zink en cadmium. Een mooi systeem, maar ook erg futuristisch, zegt Piovan zelf. De dagelijkse praktijk vraagt om meer toegesneden oplossingen.
Inmiddels woont Giacomo Piovan (1987) in België. Een ideale proeftuin. Waar Nederlanders gas stoken, verwarmen Belgen hun huis met stookolie die wordt opgeslagen in ondergrondse tanks. Oude tanks die vaak lekken. “Zo’n tien procent van de 450.000 particuliere woongronden in Vlaanderen is vervuild, waarvan 10.000 ernstig. Veel mensen hebben daar geen weet van. Of willen het niet weten. De schade kan zo groot zijn dat de grond niet eens meer te saneren is.”
Maar planten die zuiveren, bieden niet altijd voldoende soelaas. Samen met het in bodemsanering gespecialiseerde bedrijf PSMT past Piovan inmiddels een nieuwe techniek toe bij een grondeigenaar in Limburg. Kosten van een bodemsanering volgens de traditionele graafmethode hadden tot in de honderdduizenden euro’s kunnen oplopen. Met een machine wordt nu water onder de grond gepompt waardoor de olie bovenkomt en het overgrote deel van de vervuilende stoffen kan worden afgevoerd. Wilgen, die met hun wortels zo’n driehonderd liter grondwater kunnen kuisen, doen de rest. Een methodologie ontwikkeld door de universiteit Hasselt.
Piovan hoopt dat het nieuwe experiment een katalysator is om de problematiek van bodemvervuiling breed onder de aandacht te krijgen en aan te pakken. “We willen niet alleen van casus naar casus. Uiteindelijk moet Farming Pollution het bewustzijn losmaken en bodemvervuiling uit de negeersfeer halen.”
