Net toen sluiting van de fabriek onafwendbaar leek, kreeg NedCar een nieuwe toekomst in de schoot geworpen. Vanaf 2014 gaat bij NedCar in Born de vijfdeurs Countryman in productie, anderhalf jaar na lancering al het meest succesvolle model uit de MINI-reeks van BMW. Zijn het de koplampen als hondenogen en de hoge aaibaarheidsfactor die het succes bepalen, of is er meer aan de hand?

In de film The Italian Job uit 1969 is, behalve voor een Lamborghini Miura, twee Jaguars E en een Aston Martin DB4, een hoofdrol weggelegd voor de Mini Cooper. Beter gezegd: drie Mini Coopers, waarmee bankrovers op spectaculaire wijze weten te ontsnappen aan hun achtervolgers. In Turijn scheuren de autootjes onder de bogen van de winkelpromenade van de Via Roma, over het schuin aflopende dak van het Palazzo à Vela, via de bovenop de Fiat Lingotto-fabriek gelegen testbaan om vervolgens van de trappen van de Gran Madre de Dio kerk af te stuiteren terwijl daar een bruiloft plaatsvindt.

De film, met oer-Britten als Michael Caine en Noël Coward, leverde veel publiciteit op voor de oer-Britse Mini Cooper. Toch stelde fabrikant British Motor Corporation voor de opnames maar een handvol auto’s beschikbaar. Voor de rest moest de producent de showroomprijs neertellen.

Bij de remake van The Italian Job in 2003, waarin de Mini’s nu door rioolbuizen en metrogangen scheuren, in 2003 zal dat beslist anders zijn geweest. Van de Mini is inmiddels een robuuste opvolger op de markt (auto’s van een bepaald type worden met de jaren altijd groter, nooit kleiner) die sindsdien met hoofdletters wordt gespeld. De Mini heet voortaan MINI. De Britse auto-industrie ligt op haar gat en de rechten van het hippe wagentje zijn inmiddels verkocht aan BMW. Onder de vleugels van de Bayerische Motor Werke, de succesvolste autofabrikant van deze tijd, schrijft de MINI geschiedenis met groeipercentages waar de concurrentie zelfs niet meer van droomt.

Wie in het verkeer even goed oplet, krijgt de indruk dat van de nieuwe MINI evenveel types in omloop als er rijders zijn. Het is het gevolg van een uitgekiende marketingstrategie: ze worden custom made, op maat, geleverd. Via een stappenplan in de catalogus stelt de koper zijn persoonlijke auto samen, als levertijd geldt acht weken. De eigenaar bepaalt tot in detail hoe het ding er van binnen en van buiten komt uit te zien. Niet alleen kleur en model, maar ook materiaal en kleurstelling van interieur, cockpit, velgen, spiegels, grill, bumpers, richtingaanwijzers, glas, dakreling, stuur, pook, snelheidsmeter. Een mission impossible voor iemand met keuzestress, want er moet ook nog beslist worden over stoelen, schuifdak, muziektechnologie, navigator, een social media display en uiteraard blue tooth en USB-verbinding. Bij de aanschaf van een Daewoo of een Dacia gaat het vast heel anders.

Van de in 2001 op de Frankfurter Auto Show gepresenteerde nieuwe MINI waren zes jaar later al meer dan een miljoen exemplaren verkocht. In korte tijd was de auto de absolute smaakmaker van wat in jargon het ‘compact premium segment’ heet: daar waar de prijs minder compact is dan het model. Gezien de verkoopcijfers geen probleem voor de consument, wellicht omdat het model in zijn ontelbare varianten allesbehalve eenkennig is: sportief, hip, handig in stad én ommelanden, voor man én vrouw. Een succesvolle cross over dus, een auto die van een aantal omringende segmenten het beste samenbrengt in één model.

Zoals dat gaat met succesformules is het concept inmiddels doorontwikkeld met onder andere de Coupé, de Roadster, de Clubman, de Countryman en, binnenkort in hetzelfde theater, de Scooter. Inderdaad, een elektronische aangedreven tweewieler, een nieuw hoofdstuk in de Britse scootertraditie. Deze waaier van modellen is nodig, want het gaat allemaal veel sneller dan verwacht. In 2010 voorspelde MINI-opperbaas Wolfgang Ambrecht binnen drie tot vijf jaar een jaarproductie van 300.000 auto’s. Dat aantal is nu al bereikt, in het eerste halfjaar van 2010 liepen 151.875 MINI’s van de band. Terwijl het model pas sinds eind 2010 op de markt is, neemt de vijfdeurs Countryman met 49.588 auto’s nu al een derde van die halfjaaromzet voor zijn rekening.

Het is deze Countryman die, naar verluidt, in 2014 in productie gaat bij NedCar in Born, de fabriek die ooit, onder de vlag van DAF, begon als vlaggenschip van de Zuid-Limburgse herindustrialisatie. DAF stond voor Van Doorne Automobiel Fabrieken, in de jaren zestig onze nationale autotrots die furore maakte met de DAF 33. Een koektrommel-plus was het, bekend vanwege de automatische transmissie, in de reclame aangeduid als ‘het pientere pookje’. Terwijl in 1969 de Mini Coopers (de favoriete auto van Brigitte Bardot, Peter Sellers, Graham Hill en zelfs Enzo Ferrari) fel accelererend over de daken van Turijn scheurden, schoven hier gepermanente dames met vlinderbril versnellingloos over de net aangelegde E9.

Behalve een cross over is de MINI vooral een retromodel. Eigenlijk baant alleen Citroën, met de nieuwe DS-serie, zich een weg buiten de retrotrend door nieuwe technologie ook in nieuwe vormen te verpakken. Die retro-trend is trouwens allesbehalve een processie van succesverhalen. De remakes van de VW Kever en de Chrysler Cruiser, kleurloze opvolgers van ooit klinkende auto-innovaties, verkochten voor geen meter. De vernieuwde Fiat 500 daarentegen, inspelend op het immer verkopende Italië-gevoel, is wél een hit.

Maar het zijn niet de melancholieke koplampen-als-hondenogen en de hoge aaibaarheidsfactor, die ook de Countryman kenmerkt, die de MINI tot zo’n succes maken. Het is de paradoxale marketing van een cross over model die de auto, ondanks het imago van hip, stoer en eigenwijs, ook de eigenschappen van een allemansvriend geeft. Dat in de MINI gemiddeld mooiere mensen rijden dan in ander auto’s, zoals een krant onlangs meldde, kan ik op basis van een eigenhandig, niet-representatief onderzoek weerleggen. Behalve die blonde mejuffrouw met Ray Ban Aviator in haar True Blue Countryman met wit dak op de A2 ontwaarde ik vooral heel veel leden van de familie Doorsnee achter het stuur. De MINI laat hen dromen dat ze hip, stoer, eigenwijs, jong en mooi zijn. Na de doodsaaie Mitsubishi’s heeft NedCar met de MINI een droomauto aan de haak geslagen.